Türkmenistan doğal gaz açısından dev rezervlere sahip olmakla birlikte, ham petrol açısından da büyük rezervleri de sınırlarında barındırmaktadır. Dün Gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu toplantısında bilgi verildiğine göre, Kuzey Goturdepe sahasına yabancı ortaklı joint venture yatırımı beklenmektedir. Buna göre, Türkmennebit Devlet holdingi tarafından geleceği büyük Kuzey Goturdepe sahasının Hazar denizinde bulunan kısımlarını geliştirmek planlanmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, bu sahanın zengin petrol rezervlerine sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sahanın yabancı yatırımla geliştirmek planlanmaktadır. Projenin asıl amacı, Hazar denizinin Türkmen kısmının geliştirmeyi hızlandırmak ve ihraç edilen petrol ürünlerinin miktarını artırmaktır. Yeni sahanın geliştirmenin birinci etabında toplam 60 araştırma kuyularını ve alt yapının yapılması planlanmaktadır. İlk tespitlere göre, bu sahada toplam 38.5 milyon ton ham petrol, geliştirmenin devam etmesi ile bu miktarın 87.3 milyon ton ham petrol bulunduğu belirlenmiştir. İlk 7 yılda bu sahadan toplam 7 milyon ton petrol üretmek planlanmaktadır. Sahanın geliştirmenin ilk etabında toplam 600 milyon dolarlık yatırım çekilecek. Türkmenistan’ın gelişen yatırım ortamı nedeniyle yabancı petrol şirketleri Türkmen petrol sektörüne büyük ilgi duymakta ve bu sahaya da yabancı yatırım çekilmesi planlanmaktadır. Buna göre, sahaya yapılacak yatırım gideri, bu sahadan üretilecek petrolün bir kısmı ile karşılanacak. Buna göre, yabancı şirket ile joint venture kurmak planlanmaktadır. Kurulacak joint venturede işlerin büyük kısmını Türkmennebit Devlet holdingi yapacak. Yabancı yatırımcı ise, hizmetleri icra edecek. İlk etapta, Kuzey Goturdepe sahasında 15.000 m2 alan geliştirilecek. Bu proje kapsamında, yapılacak işlerin %90’i Türkmennebit Devlet holdingi tarafından gerçekleştirilecek. Türkiye’de 2005 yılında yayınlanan, “Milletlerarası Doğrudan Yatırım Açısından Joint venture” kitabının yazarı, doktorasını Petrol yatırım hukuku üzerine yapan Av.Dr.Döwran Orazgylyjow’un yaptığı açıklamaya göre, Türkmenistan Petrol kanuna göre, 4 yatırım modeli öngörülmüştür ve bu yatırım modelleri ürün paylaşım modeli, joint venture modeli, riskli servis sözleşme modeli ve imtiyaz modelidir. Günümüzde Türkmenistan’da yerli Türkmennebit Devlet holdinginin yanı sıra, ürün paylaşım sözleşmesi (production sharing agreement) kapsamında, Petronas, Dragon Oil gibi dev petrol şirketleri yatırım yapmakta, her sene milyonlarca ton ham petrol üretmektedir.
Kaynak : Atavatan Türkmenistan Haber Ajansı (ATHA)